5 Saniye Kuralı Doğru mu?

5 saniye kuralı, yere düştükten sonra 5 saniye içinde yiyeceğin yenebileceğini iddia eder. Bir gıdanın hijyenik olmayan bir yüzeyle temasından sonra, 5 saniye boyunca temiz kalacağına inanmak istemek anlaşılır bir şeydir. 5 saniye kuralının bu kadar yaygın bir inanış olmasının nedeni çoğunlukla sosyal davranış ya da psikoloji bilimi ile ilgili olabilir.

Araştırmalar göstermiştir ki insanların çoğu yer düşen bir şekerin 5 saniye içinde yenebileceğine, yere düşen bir brokolinin güvenilir olduğundan daha çok inanıyorlar. Ama asıl güvenilir olan yere düşen herhangi bir şeyi yememektir. 5 saniye kuralı, bir gıda hijyeni efsanesinden ibarettir.

Dünyanın farklı yerlerinde kabul görmüş ve efsaneleşmiş olan bu kuralın çıkış kaynağı belirsizdir. Ama oldukça ilgi görmüş olması, bu kuralın birçok araştırmacı tarafından da test edilmesine neden olmuştur. Farklı ülkelerden bilim insanları, yüzeylerde bakterilerin yaşama süresi, bakterilerle temasta bulaş miktarı gibi çokça araştırma sonrasında bu kuralın doğru olmadığını kanıtladılar.

Yapılan çalışmalar, çeşitli mikroorganizmaların bulunduğu yüzeyle 5 saniyelik temasın sonucunda gıdanın hijyenik ya da güvenilir kalma ihtimalinin olmadığını gösteriyordu. Bu kuralla ilgili tutunulacak tek gerçeğin, 1 dakika içinde gerçekleşen bakteri transferinin 5 saniyeye göre daha fazla olabileceğini söyleyebiliriz. Yine de bu durum 5 saniyeyi güvenilir yapmaz. Özellikle bakterilere karşı daha savunmasız olan çocuklara, yere düşen herhangi bir şeyi yememeleri gerektiğini söylemek çok daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Çocuğunuzun Bağışıklığını Desteklemek için 6 İpucu konusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.

5 Saniye Kuralı Nasıl Çürütüldü?

Rutgers Üniversitesi’nden bilim insanları; geniş kitlelerce kabul edilen yere düşen yiyeceklerin 5 saniye içinde yerden alındığında güvenli olduğu görüşünü çürüttüler. Karpuz küpleri, şeker, sade ekmek ve tereyağlı ekmeği 13 cm yükseklikten yere bıraktılar. Kullanılan yüzeyler halı, seramik karo, paslanmaz çelik ve ahşaptı. Yüzeylerde, enterobakterler bulunuyordu. Ardından yüzey ve gıda arasında aktarılan bakteri miktarını değerlendirdiler. Nemli gıdalara bakteri aktarımı kuru gıdalara göre çok daha yüksek miktardaydı. Profesör Donald Schaffner; nem, yüzey tipi ve temas süresinin tümüyle çapraz bulaşma ile ilgili olduğunu keşfetti. Bakteri temasının süreyle ilgisi olmadığını, bazı durumlarda 1 saniyeden daha kısa bir zamanda transferin başladığını tespit etti. Elde edilen bulgular Amerikan Mikrobiyoloji Topluluğu’nun Applied and Environmental Microbiology dergisinde yayınlandı.

Mikroorganizma olan bakteriler her yerdedir, gözle görülmezler. Ortak kullanım alanları başta olmak üzere, bir yerin temiz olup olmadığını bilmek neredeyse imkânsızdır. Bakteriler dünya üzerinde hemen hemen her yerde bulunur ve gezegenin ekosistemleri için hayati önem taşır. Ama yararlı bakteriler kadar zararlı bakteriler de vardır. Bu sebeple bilhassa gıda güvenliği hafife alınmamalıdır.

Tüm bu gerçek bilgiler neticesinde yapılması gereken şey, yere düşen yiyeceği yememek olacaktır. Bakterilerden kaynaklanan hastalıklarla böylesine basit bir şey için mücadele etmeye değmeyeceğini aklınıza getirin. Eğer sebze ya da meyve gibi yıkanabilir bir gıdaysa yıkayın ama diğerlerini mutlaka çöpe atın.

Bağışıklık Sistemi Nedir, Nasıl Çalışır, Nasıl Korunur ve Desteklenir? Sorusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.