Stresle boğuşan çoğu kişi, stresin kaçınılmaz bir şey olduğu ve değiştirilmesi mümkün olmadığı varsayımıyla yaşar. Genel kabul görmüş düşünce ise günümüz yaşam koşulları içinde strese neden olan etkenlerin varlığının yok edilemeyeceği üzerinedir. Aslında ne koşulların tam olarak değiştirilemeyeceği ne de mücadele edilemeyeceği düşüncesi doğru değildir. Herkes düşündüğünden çok daha fazla kontrole sahiptir. Günlük hayatta stresle baş etmenin yolları, fiziksel ve ruhsal sağlığın iyileştirilmesiyle başlar, stresi algılama ve yönetme biçiminin değişimiyle devam eder.
Hayatınızda Strese Neden Olan Faktörleri Belirleyin
Stresi, vücudun aşırı bir duruma karşı verdiği reaksiyon olarak tanımlayabiliriz. Gerçekte stresten kaçınmak mümkün değildir. Ancak mevcut stres faktörlerini yönetmeyi öğrenmek, bununla başa çıkabilmek çok önemlidir. Aksi takdirde devam eden baskı hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınızı olumsuz etkileyebilir.
Günlük yaşantınızda tekrar eden stres nedenlerini tespit ederek işe başlayın. Çalışma hayatında sık yaşanan stres faktörleri arasında performans baskısı, zaman baskısı, kazanç baskısı sayılabilir. Aile hayatı ve sosyal yaşamda uyumsuzluk, iletişim sorunları, kişisel problemler de strese neden olabilir.
Mücadele etmekte zorlandığınız stres faktörlerini belirledikten sonra değiştirebileceğiniz ya da tamamen ortadan kaldırabileceğiniz etkenleri tespit edin. Unutmayın, ancak bildiğiniz bir unsura karşı kendinizi koruyabilir ya da savaş verebilirsiniz. Bunu en iyi şekilde anlamak ve kontrol etmek için stres günlüğü tutmayı deneyin.
Davranış ve Düşünceleriniz Stresle Başa Çıkmanıza Engel Olmasın
Strese neden olan tutum, davranış ve düşünceleri fark edip kabul etmek zor olabilir. Kendinize dışarıdan bakın. Stres kaynakları bireysel olsa da bazı davranışlar çoğu kişi için ortak sonuçlar yaratır. Örneğin daha sık “Hayır” deyin. Kendinizi daha az suçlayın. Ya da tam tersini yapıyorsanız daha çok sorumluluk alıp başkalarını daha az suçlayın. Sizi strese sokan insan ve olaylardan uzaklaşmanız mümkünse uzaklaşın. Çoğu zaman düşünceler ve hep tekrar eden hatalı yaklaşımlar stres altında kalmanıza neden oluyor olabilir. Eğer stres kaynaklarınız tek başınıza başa çıkamayacağınız boyuttaysa alacağınız profesyonel destek, çok daha kısa sürede pozitif sonuçlar almanızı sağlar.
Stresi Arttıran Alışkanlıklarınızdan Kurtulun
Stresle başa çıkma stratejinizi gözden geçirin. Sağlıklı bir yol mu izliyorsunuz yoksa sağlıksız mı? Stresli zamanlarda yöneldiğiniz bazı alışkanlıklar gerçekte stresin daha da artmasına neden oluyor olabilir. Örneğin alkol, sigara, kafein, aşırı beslenme, aşırı uyku, çok çalışma ya da diğer kötü alışkanlıklar stres anlarında hissettiğiniz baskıyı algılama biçiminizi değiştirerek bir illüzyon yaratır. Fakat bu durum hem geçicidir hem de kötü alışkanlıklar bağımlılıklara dönüştüğünde daha farklı stres kaynaklarınız olacağı anlamına gelebilir.
Stresten Kaçınmanın ya da Yönetmenin Sağlıklı Yollarını Keşfedin
Stres yönetiminiz fiziksel ve ruhsal sağlığınızı olumsuz etkiliyorsa bunu değiştirmeniz gerektiğini fark etmiş olmalısınız. Sağlıksız alışkanlıklar stresi arttırır. Bunların yerine yaşam biçiminizde yapacağınız olumlu değişimler hem daha az stresli hissetmenize hem de stresle sağlıklı biçimde baş etme yöntemleri geliştirmenize yarar. Bunları genel olarak sıralamak gerekirse;
Düzenli egzersiz: Sürekli aktif yaşam, kendinizi her daim zinde hissetmenizi sağlar. Fiziksel zindelikse, strese karşı direncinizi arttırır. Egzersiz, fiziksel sağlığınızı iyileştirdiğinde ağrılarınız azalır, organlarınız daha iyi çalışır, dış görünüşünüzün iyileşir, başarmanın verdiği özgüvenle daha iyi hissetmeye başlarsınız.
Sağlıklı beslenme: Genel olarak dengeli ve sağlıklı beslenme fiziksel ve ruhsal sağlığın korunması bakımından oldukça önemlidir. Sağlıklı bir diyet, bağışıklık sistemini güçlendirerek ve kan basıncını düşürerek stresin etkisine karşı koymaya yardımcı olabilir. Bunun yanında stresle başa çıkmak için diyetinize ekleyebileceğiniz gıdalardan söz etmek gerekir. Sağlıklı karbonhidratlar içinde yer alan tam tahıllılar ve yulaf ezmesi gibi gıdalar, serotonini arttırarak stresle mücadelenizde yardımcı olabilir. Magnezyum içeren yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler, baklagiller ve deniz ürünleri, ağrıların ve yorgunluğun hafifletilmesine katkı sağlar. Sebze ve meyvelerden oluşan zengin bir diyet ile koruyacağınız güçlü bağışıklık, stresle mücadelede yardımcınız olabilir.
İyi uyku: Dinlenme hem fiziksel hem de zihinsel performansınızı güçlendirir. Yorgun olduğunuzda, stresli durumları yönetmek otomatik olarak daha zor olacaktır. Çünkü yorgunken stres kaynağının yarattığı durumu analiz etmek ve onunla başa çıkmak gibi şeylere konsantre olamazsınız. Düşüncelerinizden arınmanıza yardımcı olması amacıyla konforlu bir uyku atmosferi, ılık bitki çayı, banyo gibi unsurlardan destek alarak dinlendirici bir uyku uyumaya çalışın.
Sevdiğiniz aktiviteleri arttırın: Günlük hayatınızda sorumluluklarınız olabilir. Ama arada bir mola verdiğinizde yapmanız gereken her şeyin kolaylaştığını da tecrübe edebilirsiniz. Hafta sonu kısa tatiller, sinema, tiyatro, konser, arkadaş etkinlikleri ve hobileriniz için zaman yaratmak, stresle baş etmenizi kolaylaştırır.
Kafein ve şekeri azaltma: Aşırı miktarda kafein ve şeker, geçici bir mod yükselmesine ve düşüşüne neden olabilir. Tekrar yükseltmek için yeniden almak istediğinizde, bu döngü aşırı tüketime ve farklı sağlık sorunlarına yol açabilir. Orta düzeyde kafeinin belirlenmiş herhangi bir sağlık riski olmamakla birlikte güvenilir kabul edilir.
Alkol, uyuşturucu ve sigaradan kaçınma: Zararlı bağımlılıklar, birçok insan için stresten kısa süreli kurtulmanın en kolay yolunu içerir. Oysa bunlar stresle mücadele gücünü zayıflatır ve çok daha ciddi sağlık riskleri barındırır. Stresten kaçınmak için bu tip zararlı ve sağlıksız yollardan uzak durmaya çalışın. Eğer bu konuda desteğe ihtiyaç duyuyorsanız bir uzmana başvurmayı deneyin.
Bağışıklık Sistemi Nedir, Nasıl Çalışır, Nasıl Korunur ve Desteklenir? Sorusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar:
https://www.webmd.com/diet/ss/slideshow-diet-for-stress-management
https://www.healthlinkbc.ca/physical-activity/reduce-manage-stress
https://www.nutritionist-resource.org.uk/articles/stress.html#stressanddigestion
https://www.medicalnewstoday.com/articles/322994
https://www.verywellmind.com/caffeine-stress-and-your-health-3145078
