Kendimizi yorgun, enerjisiz, fazla kilo almış hissettiğimiz zamanlarda ya da çoğunlukla beslenmeye dayalı bir sağlık sorunuyla tanıştığımızda sağlıklı beslenme kararı alırız. Peki, bu kararların kaçını uygularız? “Bundan sonra abur cubur satın almayacağım” ya da “dondurulmuş pizzalara elveda” dedikten sonra tüm kararların yerle bir olması cezbedici bir market turuyla kaçınılmaz olabilir. Neyin sağlıklı neyin sağlıksız olduğunun bilincinde olmak, planlama yapmak ve gerçekten zararlı gıdalardan uzak durmak için bazı ipuçlarına ihtiyacınız olabilir. İşte sağlıklı alışveriş nasıl yapılır sorusunun basit ve kolay uygulanabilir yolları.
Mevsimsel Beslenme Nedir? Mevsimsel Beslenmenin İpuçları Nelerdir? Sorusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Meyve ve Sebze Alışverişi
Gıda alışverişinde sağlıklı olana yönelip bunu sürdürülebilir kılmak istiyorsanız karmaşık kurallara ve ipuçlarına çok da gerek yok. Önce basit olana yönelin. Daha sonrasında etiket okuma ve sertifika sorgulama aşamaları gelecektir.
Sağlıklı beslenmenin ilk adımlarından biri günlük beslenme rutininde sebze ve meyvelere bolca yer vermektir. Bazı hususlara dikkat ederek olabildiğince güvenli alışveriş yapabilirsiniz.
Mevsimsel Beslenme :Mevsiminde, bulunduğunuz bölgede ya da yakınlarında hasat edilen ürünleri tercih edin. Daha az ilaçlı uygulamaya maruz kalmış, genetiği ile oynanmamış, daha lezzetli ve daha ucuz şekilde beslenmenin yolu mevsiminde hasat edilen ürünlerin tercih edilmesinden geçiyor.
Taze/Dondurulmuş Gıda: Eğer alacağınız sebze ya da meyveler mevsiminde ise tabi önceliğiniz taze gıda olmalı. Ama dondurulmuş gıda sağlıksız anlamına gelmiyor. Zamanında hasat edilip dondurulan ürünler, zamanı geçmiş ya da pörsümüş bir sebzeden çok daha sağlıklıdır.
Görünüş: İyi görünen taze gıdalar her zaman daha cezbedici olmuştur. Ama parlak, muntazam ve inanılmaz canlı renkler pestisit kullanımına maruz kalmış anlamına gelebilir. Eğer mümkünse organik beslenin. Organik gıdalar, çirkin bir görünüme sahip olabilir. Ama analizli ve güvenilirdir. Üstelik çok daha lezzetlidirler.
Et Alışverişi
Kırmızı et alışverişi zor ve hassas bir konu olabilir. Ama size burada hayvanın en lezzetli bölgesi ya da mangalda en iyi pişen et tavsiyesi vermeyeceğiz. Kırmızı et satın alırken yapmanız gereken ilk şey alışveriş yaptığınız marketin ya da kasabın güvenilirliğidir.
Kırmızı et seçiminde etlerin hangi çiftlik ya da tesiste üretildiği ve sertifikaları sorgulanmalıdır. Mümkünse doğrudan üreticiden alışveriş yapılmalı ya da üreticiyle tüketiciyi buluşturan market ya da online gıda alışverişi siteleri tercih edilmelidir.
Bunların dışında etin rengine ve kokusuna bakabilirsiniz. Zaten güvenilir bir işletmeden satın aldığınızda bozuk etle karşılaşma riskiniz oldukça düşük olacaktır.
Beyaz et seçiminde de benzer hususlara dikkat edin. Sertifika ve belgelerin yanı sıra, üretim tesislerinin modernliği, teknoloji kullanımı gibi unsurlar sağlıklı tavuk tüketimi için son derece önemlidir. Satın alırken uygun koşullarda satışa sunulmuş olan ambalajlı ve güvenilir markaları tercih edin. Yumurta seçiminde organik üretim sertifikasına sahip olan ürünleri tercih edin.
Balık seçiminde de mevsiminde balıkları tüketmeye özen gösterin. Mevsiminde avlanmış olan balık türleri her zaman daha lezzetli olup besin değerleri açısından daha zengindir.
Süt Ürünleri Alışverişi
Sağlıklı beslenmenin temel kaynaklarından biri olan süt ürünleri grubuna diyetinizde mutlaka yer vermelisiniz. Yağlı ve az yağlı olanlardan dilediğinizi seçebilirsiniz. Önemli olan güvenilir şekilde üretilmiş olmalarıdır. Örneğin nereden geldiği belli olmayan taze peynirler, besin kaynağı bakımından daha zengin olabilir fakat bakteri riski taşır. Bu nedenle eğer yapabiliyorsanız belgeli ve sertifikalı üretim yapan çiftliklerden doğrudan satın almaya çalışın. Bu durum mümkün değilse güvenilir süt ürünleri markalarını tercih edin.
Ekmekler, Tahıllar ve Makarna Alışverişi
5 gıda türünden biri olan tahıllar, alışveriş listenizde mutlaka yer vermeniz gereken ürün gruplarından biridir. Reyonlarda gördüğünüz ambalajlı kek, kurabiye, pasta gibi gıdalardan uzak durun. Kepekli tahıllardan yapılan ve en az işlenmiş olan gıdaları seçin.
Kahvaltılık gevrek yerine yulaf ezmesi, kuruyemiş ve kuru meyve satın alıp kendi yulaflı kahvaltılığınızı kendiniz hazırlayın. Hazır kahvaltılık gevreklerin birçoğu ilave şeker ve katkı maddesi içerir.
Tam tahıllı ekmek tüketmeye özen gösterin. Lif bakımında zengin olan ekmek türlerini satın alın.
Tam buğday unundan yapılan makarna ve kahverengi pirinç tercih edin. Ayrıca sofralarınızda kinoa ve bulgura daha fazla yer vermeye özen gösterin.
Market Alışverişinde Sağlıklı Seçimler Yapmanın Püf Noktaları
- Önce haftalık yemek menüsü çıkarın. Ardından market listesi yapın. Alışverişinizde bunun dışına çıkmamaya özen gösterin.
- Mutlaka 5 gıda grubuna öncelik verin. Marketler cezbedici raflarla ve önünüze çıkan tuzaklarla doludur. Doğrudan reyonları hedefleyin. Alışverişe, sebze, meyve, et ürünleri, süt ürünleri, tahıllar ve bakliyatlarla başlayın.
- %100 meyve suyu veya %100 tam tahıllı ürünler gibi çok daha az işleme tabi tutulmuş ve mümkün olduğunca az katkı maddesi içeren “gerçek” yiyecekleri seçin.
- Çocuklar için tasarlanmış olan çizgi film ambalajlı ürünlerden uzak durun.
- 5’ten fazla bilmediğiniz bileşen, katkı maddesi ve kimyasal içerik içeren ürünlerden uzak durun.
- Gıda etiketlerine mutlaka göz atın. Hangi beslenme bilgilerini arayacağınızı bilmek, sağlığınız için en iyi seçimi yapmanıza ve gereksiz doymuş yağ, tuz ilavesi ve şeker almanıza engel olur.
- Gıda etiketlerinde yer alan içerikleri daha iyi anlamak ve zararlı olup olmadıklarını öğrenebilmek için mobil uygulamalardan yardım alabilirsiniz. Barkod okuma ile çalışan bu uygulamalar, ambalajlı gıda ürününde yer alan bileşenler ve E kodları hakkında detaylı bilgi edinmenizi sağlar.
Sağlıklı Kalmanızı Sağlayacak Ofis Atıştırmalıkları konusunu ele aldığımız içeriğimize bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar:
https://www.webmd.com/food-recipes/features/10-tips-for-healthy-grocery-shopping
https://sagliklitavuk.org/post/tuketici-rehberi
Sağlığın Dengesi 5 Gıda Grubu https://docplayer.biz.tr/5564058-Sagligin-dengesi-5-gida-grubu-bu-yayin-fsa-nin-food-standards-agency-izniyle-tercume-edilmistir-bu-kitapcik-bir-sugav-yayinidir.html
